Kąty natarcia w strugach ręcznych.. Do napisania tego co poniżej zmotywował mnie film nr 698 z kanału DID..
Niektórzy z Was, przeszukując ogrom informacji w Internecie na pewno zadają sobie pytanie „Co to jest ten kąt natarcia?”.
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta - jest to nic innego jak kąt, pod jakim jest strugane drewno. Koniec i kropka.
Nie ma tu wielkiej filozofii. W tym momencie powyższe stwierdzenie wyczerpuje temat, jednak w sieci bardzo często
panuje fałszywe przekonanie, że kąt natarcia noża to nic innego jak kąt pod jakim nóż jest zamontowany w strugu.
O ile powyższe stwierdzenie zgadza się w przypadku strugów z nożem zamontowanym fazą do dołu (w ramach uproszczenia
z ang. BEVEL DOWN) to ze strugami które są wyposażone w nóż skierowany fazą do góry (BEVEL UP) zaczynają się schody..
Na początek, na podstawie rysunku wyjaśnijmy sobie co to jest BEVEL UP i BEVEL DOWN:
(RYS NR1)
Proste, prawda? Więc teraz, na czerwono oznaczmy na tym samym rysunku kąty natarcia:
(RYS NR2)
Ok, ale po co w ogóle to kombinowanie z BEVEL UP i BEVEL DOWN albo z niskim i wysokim kątem natarcia??
Odpowiedź znowu będzie banalnie prosta - tylko i wyłącznie po to, żeby ułatwić sobie pracę z drewnem.
W myśl zasady, że jak coś jest do wszystkiego to jest do niczego, przez kilkaset lat zaprojektowano i zbudowano
tyle rodzajów strugów ręcznych (prym pod tym względem wiodła Anglia), że nie ma sposobu na wymienienie wszystkich.
Ba! Na większość nawet nie ma nazw w naszym ojczystym języku dlatego skupmy się na podziale BEVEL UP/DOWN
oraz na kątach natarcia.
Aby ułatwić sobie pracę i osiągnąć najlepsze rezultaty powinno się
dobrać optymalny kąt natarcia noża do obrabianej
powierzchni drewna. Podzielmy kąty natarcia:
A) 35-40 stopni - struganie sztorców desek;
Możliwe do wykonania strugiem:
- BEVEL UP (łoże 12 stopni +faza noża 23 stopnie = 35 stopni)
- BEVEL DOWN (łoże 35-40 stopni)
* na końcu art. przykładowe foto B) 45 stopni – struganie/wygładzanie materiału zgodnie z kierunkiem słojów;
Możliwe do wykonania strugiem:
- BEVEL UP (łoże 12 stopni +faza noża 33 stopnie = 45stopni)
- BEVEL DOWN (łoże 45 stopni)
C) 45-60 stopni – wygładzanie pokręconych słojów bez ryzyka poderwania włókien;
(od 50-60 tylko BEVEL DOWN chyba że ktoś spróbuje zrobić fazę na nożu na 48 stopni) Możliwe do wykonania strugiem:
- BEVEL UP (łoże 12 stopni + faza noża 38 stopni = 50 stopni)
- BEVEL DOWN (łoże 45-60 stopni)
Po wykonaniu takiego podziału jasne staje się to, że do strugania sztorców desek nie nadaje się strug z kątem natarcia 60 stopni,
prawdopodobnie byłoby to niewykonalne. Idąc dalej, do strugania płaszczyzn wykonanych z twardego drewna z pokręconymi
słojami nie nadaje się strug z niskim kątem natarcia, ponieważ będzie mocno podrywać włókna..
I nie ma co się dziwić, że tak jest. Dla porównania - chyba nie jecie zupy widelcem, prawda?
Tak jak pisałem wcześniej, kluczem jest dobór kąta natarcia i nie ma większego znaczenia czy to będzie strug BEVEL UP
czy BEVEL DOWN.
* Oczywiście w wymienionych przypadkach ogromne znaczenie ma też szerokość szczeliny roboczej, jednak nie jest to tematem tego artykułu.ps. A tutaj dowód na to że strug z niskim kątem natarcia wcale nie musi mieć fazy do góry.
Co więcej, w metalowych strugach ciężko znaleźć kąt natarcia mniejszy niż 37 stopni, a tutaj mamy 35! :
Tradycyjny angielski mitre plane z nożem BEVEL DOWN i łożem na 35 stopni. Można?
ps 2. Jeżeli masz strug BEVEL UP i zależy Ci na możliwie najniższym kącie natarcia, zrezygnuj z robienia mikrofazy podczas ostrzenia. Chyba domyślasz się dlaczego
Pozdrawiam
Stavros Gakos