Czujnik dymu będzie, nie wiem czy takie urządzenie będzie reagować na pył ale jako że to garaż to żeby nie reagował na spaliny auta.

Nawet prostą syrenę, sprawdź tylko czy nie zacznie wyć od pyłu

a może wystarczy jakiś przekaźnik, włączasz światło i syrena się wyłącza, pracujesz, szlifujesz to jesteś i widzisz, wtedy czujka dymu nie musi być aktywna, wychodzisz to już nie szlifujesz, pył opadł, wyłączasz światło, czujka się uaktywnia

No cóż...szczęście w nieszczęściu, jak do tego doszło można się tylko domyślać, gdybać
Mógłby to być luz na przewodach, połączenia, grzanie się, lub eksplozja kondensatora    tak czy siak zapaliło się....mógł w tym pomóc także pył drewniany(skoro tam majstrujesz) który zebrał się w otwartej lampie(dedukuję widząc drugą bez klosza)
Piszesz że to było zwarcie- zadziałało zabezpieczenie
Co będę truł pył jest wszędzie czy to z drewna czy to węglowy, mus rozkręcić wydmuchać poprawić połączenia, ale kto to robi
Wiem(a może mi się śniło ) że są płyty gipsowe na zewnątrz, a na pewno  ognioodporne, ale w blaszaku to chyba średnio

Powód powstania pożaru na szczęście nie jest mi do niczego potrzebny tylko co najwyżej do tego na co w przyszłości zwrócić uwagę.
Lampy były zamknięte choć za pewne nie były hermetyczne, z pozostałości spalonej lampy można chyba sądzić że prawdopodobnie na transformatorach było zwarcie i to od nich poszła temperatura i ewentualnie pierwszy ogień. Czy zadziałało zabezpieczenie - nie wiem, niestety była to stara część instalacji, i gniazda i lampy były na jednym obwodzie na zabezpieczeniu B20. Nowa instalacja to na oświetlenie B10. Lampy miały swoje lata - zakładane coś koło 20 lat temu, miały prawo się popsuć. Jestem szczęśliwy że ogień się nie rozbujał choć tutaj nie wiem dlaczego bo jak strażacy weszli do garażu to już nie było ognia. Byli na tyle w porządku że po sprawdzeniu pomieszczenia termowizją nie znaleźli już nigdzie źródła ognia i żeby nie robić mi większych szkód nie lali wody. W zaleceniach dali mi tylko by sprawdzać co jakiś czas garaż czy się nic nie dzieje. Garaż i dom oddymili, sprawdzili czy powietrze jest już ok i na tym się ich wizyta zakończyła.
Kartongips w nieogrzewanym garażu to chyba nie jest najlepszy pomysł (choć mogę się mylić), na razie chyba najbardziej myślę nad płytą mfp 15mm (osb mi się mega nie podoba) i zabezpieczyć to jakimś preparatem przeciwogniowym. Do tego instalacja na zewnątrz plus czujnik dymu.

ale czy masz tam  wyłącznik różnicowoprądowy, przy zwarciach chyba powinien zadziałać ?

Tak, w garażu mam założoną róznicówkę, z niej dopiero B20 na starej instalacji. Nie wiem czy zabezpieczenia zadziałały bo strażacy zaglądali do skrzynki a nie spytałem się czy jakieś zabezpieczenia były na dole.

elektryk ze mnie żaden i nawet podstawowej wiedzy nie mam ale zapytam
ale czy masz tam  wyłącznik różnicowoprądowy, przy zwarciach chyba powinien zadziałać ?

to ja tak tylko zaznaczę, że różnicówka nie chroni przed zwarciami tylko jest zabezpieczeniem przeciwporażeniowym.
przykład:
Kabel w pralce się odłączył i dotyka metalowej obudowy. W momencie dotknięcia ręką obudowy powinna zadziałać różnicówka rozłączając obwód i chroniąc przed porażeniem.

w uproszczeniu różnicówka sprawdza czy tyle prądu ile wpłynęło to wypływa. Jeżeli jest jakaś różnica to znaczy, że ktoś został porażony i musi zadziałać.
Zwarcia są wyłączane przez bezpieczniki lub wyłączniki nadprądowe.

Wydaję mi się, że w stolarni nie potrzeba zwarcia, żeby wybuchł pożar. Jest tyle pyłu, że wystarczy wyższa temperatura do zaprószenia ognia. Rozdzielnicę elektryczną warto mieć szczelną, żeby ten pył nie dostawał się tam gdzie może stworzyć jakieś zwarcia.

Część wełny tej najbardziej zasadzonej wymieniona, elektryka przerobiona na zewnątrz, lampy dopiero dwie ale już uruchomione - jeszcze sporo pracy ale już można powoli zacząć funkcjonować. Po części tego nieszczęścia mam teraz możliwość porobić pewne sprawy po swojemu jak również poprawić buby po innych np. przeciekający w jednym narożniku dach (majstry poprawiali już to trzy razy a i tak przy mocniejszym deszczu leci mi woda po ścianie).